NHÓM SẢN PHẨM ĐƯỢC ĐỀ XUẤT BẮT BUỘC TRUY XUẤT NGUỒN GỐC TỪ 2025: THÁCH THỨC VÀ GIẢI PHÁP HỢP CHUẨN CHO DOANH NGHIỆP

Vấn Đề: Tại Sao Truy Xuất Nguồn Gốc Trở Thành Nghĩa Vụ Pháp Lý ?

Trong những năm gần đây, các vụ việc liên quan đến ngộ độc thực phẩm, gian lận xuất xứ hàng hóa và tiêu thụ hàng giả, hàng nhái ngày càng nhiều, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng và làm xói mòn niềm tin của người tiêu dùng đối với thương hiệu Việt. Thêm vào đó, xu hướng tiêu dùng hiện đại đòi hỏi ngày càng cao về tính minh bạch, rõ ràng nguồn gốc sản phẩm, đặc biệt với các mặt hàng thiết yếu như thực phẩm, đồ uống, bao bì thực phẩm.

Căn cứ các quy định pháp luật hiện hành (Luật An toàn thực phẩm và Nghị định số 15/2018/NĐ-CP ngày 2/2/2018 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật An toàn thực phẩm) và xét thực tiễn nhu cầu tăng cường minh bạch, đảm bảo chất lượng và an toàn cho người tiêu dùng, Vụ Khoa học và Công nghệ đề xuất 8 nhóm sản phẩm bắt buộc áp dụng truy xuất nguồn gốc, nhóm sản phẩm ưu tiên triển khai truy xuất nguồn gốc thuộc phạm vi quản lý của Bộ Công Thương, bao gồm: bia; rượu, cồn và đồ uống có cồn; nước giải khát; sữa chế biến; dầu thực vật; bột, tinh bột; bánh, mứt, kẹo; dụng cụ, vật liệu bao gói, chứa đựng thực phẩm trong quá trình sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm thuộc lĩnh vực được phân công quản lý.

Điều đáng lưu ý là, đây không còn là khuyến nghị – mà đã trở thành một nghĩa vụ pháp lý gắn liền với tiêu chuẩn kỹ thuật, an toàn sản phẩm và yêu cầu bắt buộc để được lưu hành trên thị trường. Hơn thế, nó thể hiện sự thúc ép doanh nghiệp phải chủ động chuyển đổi số chuỗi cung ứng, xây dựng hệ thống dữ liệu chuẩn hoá, liên thông và kiểm soát được toàn bộ quy trình từ sản xuất đến tiêu dùng.

Chính sách này là bước chuyển chiến lược để đảm bảo an toàn thực phẩm quốc gia, đồng thời tạo điều kiện để doanh nghiệp Việt cạnh tranh sòng phẳng trên các sàn thương mại điện tử, siêu thị, chuỗi bán lẻ trong nước và quốc tế.

Đề Xuất CheckVN Cho Các Nhóm Sản Phẩm Ưu Tiên Theo Tiêu Chuẩn Quốc Gia (TCVN)

Thời gian qua, các đơn vị trực thuộc Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (nay là Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia) – Bộ Khoa học và Công nghệ đã xây dựng hơn 30 tiêu chuẩn quốc gia liên quan truy xuất nguồn gốc đối với một số sản phẩm thuộc lĩnh vực nông nghiệp, thực phẩm, y tế và đồ chơi trẻ em,… Các tiêu chuẩn này là cơ sở để hướng dẫn cho các doanh nghiệp áp dụng truy xuất nguồn gốc vào thực tiễn.

Dưới đây là đề xuất áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc cho từng nhóm sản phẩm theo đúng các tiêu chuẩn quốc gia đã được ban hành, giúp doanh nghiệp dễ dàng tuân thủ quy định và triển khai giải pháp hợp chuẩn:

• Các nhóm sản phẩm cần áp dụng vật mang dữ liệu theo: Áp dụng TCVN 13275:2020 – Định dạng vật mang dữ liệu trong truy xuất và Áp dụng TCVN 13274:2020 – Hướng dẫn định dạng các mã dùng cho truy vết
  • Hệ thống truy xuất tuân thủ theo : Áp dụng TCVN 12850:2019 – Yêu cầu hệ thống truy xuất

Ngoài ra, một số Tiêu chuẩn quốc gia theo nhóm sản phẩm cụ thể như sau:

• Rượu, bia, đồ uống có cồn, nước giải khát:
  • Áp dụng TCVN 13988:2024 – Truy xuất nguồn gốc chuỗi cung ứng rượu vang
• Sữa và sản phẩm sữa:
  • Áp dụng TCVN 13805:2023 – Truy xuất nguồn gốc chuỗi cung ứng sữa và sản phẩm sữa
• Dầu thực vật:
  • Áp dụng TCVN 12850:2019 – Yêu cầu chung đối với hệ thống truy xuất
  • Áp dụng TCVN 13987:2024 – Yêu cầu thu thập thông tin trong truy xuất nguồn gốc thực phẩm
• Bột, tinh bột, bánh, mứt, kẹo:
  • Áp dụng TCVN 13990:2024 – Yêu cầu đối với logistic chuỗi lạnh thực phẩm (với sản phẩm nhạy cảm)
  • TCVN 13274 & 13275 áp dụng chuẩn mã hóa dữ liệu QR
• Bao bì chứa đựng thực phẩm:
  • Áp dụng TCVN 13987:2024 – Thu thập thông tin truy xuất nguồn gốc
  • TCVN 12850 và 12851 – Xây dựng và đánh giá hệ thống truy xuất phù hợp bao bì sản phẩm.

Việc lựa chọn đúng TCVN theo từng nhóm sản phẩm sẽ giúp doanh nghiệp không chỉ tuân thủ pháp luật mà còn đảm bảo dữ liệu truy xuất đầy đủ, minh bạch và có thể kiểm tra độc lập bởi cơ quan chức năng hoặc bên thứ ba.

Ngoài các tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) chuyên ngành, thì Thông tư số 02/2024/TT-BKHCN đóng vai trò định hình hệ thống dữ liệu truy xuất nguồn gốc, cung cấp khuôn khổ thống nhất về nội dung, cấu trúc và phương pháp tổ chức thông tin.

Khoản 3 Điều 6 Thông tư 02/2024/TT-BKHCN quy định: dữ liệu truy xuất nguồn gốc của sản phẩm, hàng hóa trong hệ thống truy xuất phải bao gồm tối thiểu 10 nhóm thông tin, cụ thể:

Gợi Ý Thực Hiện Cho Doanh Nghiệp

Kết Luận:

Truy xuất nguồn gốc không chỉ là tiêu chuẩn ngành – mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc theo pháp luật. Doanh nghiệp cần nhìn nhận đúng vai trò sống còn của việc minh bạch hóa, nhất là trong giai đoạn hội nhập và chuyển đổi số.

CheckVN cam kết đồng hành – tư vấn – triển khai trọn gói giải pháp truy xuất hợp chuẩn TCVN, giúp doanh nghiệp không chỉ tuân thủ mà còn tận dụng truy xuất như công cụ nâng tầm thương hiệu và tiếp cận thị trường cao cấp.

➡️ Liên hệ CheckVN để nhận hỗ trợ tư vấn triển khai ngay hôm nay!