Liên kết ‘5 nhà’ trong sản xuất nông nghiệp hữu cơ ở HTX Tàm Xá

Với sự liên kết chặt chẽ “5 nhà”, mô hình sản xuất rau an toàn ở HTX nông nghiệp hữu cơ Tàm Xá (Đông Anh, Hà Nội) không những mang đến cho thị trường những sản phẩm an toàn, mà còn lan tỏa nông nghiệp sạch tới cộng đồng.

Ngay từ khi thành lập, HTX nông nghiệp hữu cơ Tàm Xá đã xây dựng chuỗi liên kết “5 nhà” bao gồm: nhà quản lý, nhà khoa học, nhà nông, nhà kinh doanh và người tiêu dùng. Ở đó, nhà quản lý hỗ trợ về mặt bằng, pháp lý và các chính sách phát triển; nhà khoa học nghiên cứu, cập nhật giống cây trồng năng suất, chất lượng cao và thúc đẩy áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất; nhà nông sản xuất ra nông sản; nhà kinh doanh giải quyết vấn đề đầu ra; người tiêu dùng tiêu thụ các sản phẩm nông sản Việt.

Rau trồng trong nhà lưới có thể chủ động về nhiệt độ, tưới tiêu, hạn chế sâu bọ.

Không có “đất” cho tư duy “ăn xổi”

Đi vào hoạt động được hơn 1 năm, mô hình trồng rau an toàn của Hợp tác xã (HTX) nông nghiệp hữu cơ Tàm Xá tập trung phát triển kinh doanh theo hướng liên kết, hỗ trợ người dân địa phương sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ, mang lại hiệu quả cho HTX và người dân địa phương.

Với lợi thế là xã nằm ven sông Hồng thuộc huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội, Tàm Xá có tổng diện tích đất tự nhiên lên tới 247,5 ha, đất đai phì nhiêu màu mỡ phù hợp canh tác các loại hoa màu và cây ăn quả. Với diện tích 2,5 ha, HTX chia thành 2 khu vực: 2000m2 nhà lưới chuyên canh tác các loại rau trái mùa, diện tích đất còn lại để canh tác rau, hoa quả theo mùa vụ. Các loại rau được lựa chọn sản xuất tại Tàm Xá bao gồm: các loại cải ăn lá, rau dền, mồng tơi, hành lá, su hào, cải bắp, mướp đắng, cà chua, bí xanh…

Nhận thấy đất sạch là yếu tố vô cùng quan trọng trong sản xuất hữu cơ, HTX chú trọng khâu làm đất. Trước khi canh tác, nông hộ phải dọn sạch tàn dư của cây rau màu vụ trước, rải phân chuồng xử lý nhiệt và ủ men vi sinh, dùng máy xới đất và phơi ải ít nhất 3 – 5 ngày.

Ông Lê Đức Thắng, Phó Giám đốc HTX Tàm Xá chia sẻ về khó khăn trong năm đầu tiên vận hành.

Nông nghiệp hữu cơ chỉ được phép sử dụng phân bón hữu cơ, phòng trừ cỏ dại, sâu bệnh bằng các biện pháp thủ công hoặc thuốc sinh học nên mất nhiều thời gian và công lao động. Chuyển đổi từ vùng thâm canh cao có sử dụng nhiều phân bón hóa học và hóa chất bảo vệ thực vật sang sản xuất hữu, hệ sinh thái cần thời gian để cân bằng và phục hồi.

Ông Lê Đức Thắng, Phó Giám đốc HTX Nông nghiệp hữu cơ Tàm Xá nói rằng, khi phát triển theo hướng nông nghiệp hữu cơ, HTX cũng xác định được những khó khăn phải đối mặt trong những năm đầu

“Nông nghiệp hữu cơ là hướng đi dài hơi của HTX nhằm bảo vệ sức khỏe người lao động và người tiêu dùng. Chúng tôi đầu tư nhiều thời gian, công sức và tiền bạc. Song, năng suất và đầu ra chưa ổn định là những khó khăn HTX đang phải đối mặt. Trong 1 – 2 năm đầu, HTX xác định chịu lỗ để xây dựng và đưa quy trình sản xuất vào quỹ đạo”, ông Thắng nói.

Hiệu quả từ liên kết để sản xuất

Ông Thắng cho biết thêm, dù gặp khó khăn bước đầu, nhưng HTX xác định sản xuất nông nghiệp hữu cơ là hướng đi lâu dài, bền vững nên tập trung đầu tư. Hiện nay HTX Tàm Xá đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp giúp tối ưu hoá quy trình sản xuất, giải phóng sức lao động, nâng cao năng suất và chất lượng nông sản, bảo vệ môi trường, cải thiện đời sống và làm giàu cho người nông dân.

Bà Lê Thị Định đang thu hoạch rau muống.

Bà Lê Thị Định (60 tuổi) là thành viên của HTX cho biết, công việc hằng ngày của bà ở HTX là nhổ cỏ và thu hoạch các loại rau. “Ở đây, các anh kỹ thuật dùng máy móc để cày xới, tưới tiêu, không vất vả như chúng tôi làm nông trước đây.” Bà Định nói.

Nhằm minh bạch quá trình sản xuất, các sản phẩm nông sản của HTX Tàm Xá đều được dán tem truy xuất nguồn gốc, khách hàng chỉ cần sử dụng điện thoại thông minh quét mã QR là có thể kiểm tra các thông tin về sản phẩm: giống rau, nhật ký sản xuất, quy trình chăm sóc và thu hoạch, bảo quản…

Sau một năm nỗ lực, mô hình sản xuất rau an toàn của HTX nông nghiệp hữu cơ Tàm Xá được chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP. Mỗi ngày HTX cung cấp một lượng lớn rau sạch cho chuỗi cửa hàng thực phẩm sạch, trường học và người tiêu dùng ở Hà Nội.

“Thị trường ngày càng mở rộng, 6 tháng cuối năm 2020, HTX dự kiến mở rộng diện tích canh tác để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ của người dân. Đây chắc chắn sẽ là hướng đi lâu dài của HTX trong thời gian tới” ông Thắng cho biết.